Илүү хөнгөн нойртой, өглөө сэрээд бие амраагүй мэт мэдрэмж төрж байна уу? Шөнө унтаж чадахгүй орондоо унтахгүй хөрвөөх нь олон шалтгаантай. Нойргүйдэлд хүргэж буй шалтгааныг олж эмчлэх нь хамгийн чухал юм. Архаг нойргүйдэл нь таргалалт, цусны даралт ихсэх, зүрхний өвчин, чихрийн шижин, сэтгэлийн хямрал зэрэг эрүүл мэндийн янз бүрийн асуудалтай холбоотой байдаг. Нойрыг тань “хулгайлж” буй эдгээр шалтгааны аль нэг нь танд байгаа эсэхийг шалгаарай. Мөн зарим төрлийн эмүүд нойргүйдэлд хүргэдэг гэдгийг анхаарах хэрэгтэй.
Нойрны эмгэг
Маш чангаар хурхирч байгаад амьсгал тасалдах, амьсгалахгүй болох нь нойрны эмгэг мөн. Энэ нь зүрх судасны системд сөргөөр нөлөөлдөг. Илүүдэл жинтэй эрэгтэй хүмүүс хурхирах нь элбэг. Эмэгтэйчүүд унтаж байх үедээ амьсгалаа түр зогсоож чаддаг. Эдгээр анатомийн асуудлууд нь унтаж байх үед хүчилтөрөгч уушгинд (цаашлаад биеийн бусад хэсэгт) хүрэхэд саад болдог. Хэрэв та нойргүйдэх эмгэгтэй бол хурихирахаас гадна, шөнө хангалттай унтсан ч өдрийн цагаар нойрмоглох шинж тэмдэг илэрнэ. Хажуугаараа унтах, жингээ хасах гэх мэт амьдралын хэв маягийн цөөн хэдэн өөрчлөлтийг хийж үр дүнг нь шалгаарай.
Хоолны дэглэм
Таны идсэн зүйл нойронд нөлөөлж болно. Байнга халуун ногоотой хоол хүнс нь цээж хорсох шалтгаан болдог. Их хэмжээгээр идэх нь нойргүйдэлд нөлөөлөхөөс гадна жингийн илүүдэлд хүргэдэг. Тиймээс орой унтахаасаа дор хаяж хоёр цагийн өмнө оройн хоолоо идэх хэрэгтэй. Оройн хоол нь хөнгөн байвал зохимжтой. Халуун ногоотой, өөх тос ихтэй хоол хүнс, түүнчлэн согтууруулах ундаа, кофейноос зайлсхийж, унтахаасаа өмнө хэт их шингэн ууж болохгүй.
Хөдөлгөөний дутагдал
Дасгал хөдөлгөөн нойр хоёр харилцан хамааралтай бөгөөд нэг нэгнээ нөхөж байдаг. Идэвхитэй дасгал хөдөлгөөн нь нойрны чанарыг сайжруулж, сайн унтаж амрахад тусалдаг. Тиймээс өдөр бүр тогтмол дасгал хөдөлгөөн хийгээрэй. Дасгал хөдөлгөөнийг өглөө хийх нь хамгийн тохиромжтой хугацаа гэж үздэг. Унтахынхаа өмнө аеробэк, иог, сунгалтын дасгалуудыг хийх нь бие махбодийг тайвшруулдаг.
Өвдөлт
Үений үрэвсэл болон бусад төрлийн өвдөлт нь тайван нойрсуулдаггүй. Гэвч нойр дутуу байх нь эргээд өвтөлтийг нэмэгдүүлдэг харилцан үйлчлэл бүхий процесс юм. Судлаачид нойр дутуу байх нь үе мөчний өвдөлтийг даамжруулдаг үрэвслийн замыг идэвхжүүлдэг гэж үздэг. Нойр муу байх нь өвдөлтөд илүү мэдрэмтгий болгодог. Эмчийн зөвлөсөн өвдөлт намдаах аргуудыг ашиглаарай. Мөн өвдөж буй үе, булчингаа тайвшруулахын тулд унтахынхаа өмнө бүлээн усанд ороод үзээрэй. Унтах байрлал, дэр нь өвдөлт намдаахад тусалдаг.
Хөлний тааламжгүй мэдрэмж
“Тайван бус хөлний хам шинж” (RLS) нь эмэгтэйчүүдэд эрчүүдийнхтэй харьцуулахад 2 дахин илүү илэрдэг байна. Ихэвчлэн шөнийн цагаар хөл эрвэгнэх гэх мэт таагүй мэдрэмж төрдөг. Энэ нь жирэмсний эхэн ба хожуу үеийн дааврын өөрчлөлттэй холбоотой байдаг. Гэвч хөгшрөх тусам RLS үргэлжлэх магадлалтай. Харвардын судлаачид энэ эмгэг нь эмэгтэйчүүдэд зүрх судасны өвчин, сэтгэлийн хямралд орох эрсдлийг нэмэгдүүлдэг болохыг тогтоожээ. Өдөр бүр дасгал хийх, унтахынхаа өмнө халуун усанд орох, хөлдөө иллэг хийх зэрэг энгийн аргуудыг туршиж үзээрэй. Кофеин, тамхи зэргээс татгалзаарай.
Сэтгэлийн хямрал
“Сэтгэлийн хямрал нь нойргүйдлийн гол шалтгаан бөгөөд эрчүүдээс илүү эмэгтэйчүүдэд илүү их тохиолддог” гэж доктор Эдельман хэлэв. Сэтгэл гутралд орсон эмэгтэйчүүд ердийнхөөс илүү унтах боловч тайван нойрсож чаддаггүй. Хэрэв сэтгэлзүйн ямар нэгэн асуудалтай тулгарсан бол сэтгэцийн эмчээс зөвлөгөө авч, асуудлаа бага дээр нь шийдвэрлээрэй.
Стресс
Унтахаасаа өмнө тайван байх, салхинд гарах, дэлгэцгүй нам гүм байдлыг бий болгож, гүнзгий амьсгал авч, дасгал хийгээрэй. Найз эсвэл гэр бүлийн гишүүнтэйгээ ярилцах, ном унших аргуудыг туршиж үзэхийг зөвлөж байна. Мөн унтахдаа гар утсаа биеэсээ хол байлгаарай.
Муу зуршил
Хэтэрхий оройтож унтах, унтахынхаа өмнө тайвшруулах бус идэвхжүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зэрэг зуршлууд нь нойргүйдэлд хүргэдэг. Тиймээс тогтмол цагт унтаж, сэрэх, унтлагын өрөөгөө сэрүүн, тохь тухтай байлгаарай. Хэрэв та 15 минутын дотор унтаж чадахгүй бол босоод тайвшруулах дасгал хийж үзээрэй.
Эх сурвалж: harvard.edu
