“УБ Сонгдо” эмнэлэг “Сонгдо” подкастаараа дамжуулан иргэдэд эрүүл мэндийн зөвлөгөөг хүргэдэг билээ. Тус эмнэлгийн уушгины эмч Б.Мишээл ковидын халдвар аваад эдгэсэн хүмүүсийн анхаарах ёстой зүйлийн талаар дараах зөвлөгөөг өглөө.
Ковидын халдвар аваад эдгэрсэн хүмүүст ямар шинж тэмдэг илэрч байгаа вэ?
– Ковидын халдвар аваад эдгэсэн хүмүүст урт хугацааны /long covid/ ковидын шинж тэмдэг илэрч байна. Уушгины талаас бол хий ханиах, амьсгалахад хүндрэлтэй байх, амьсгаадах, цээж давчдах, цээжээр өвдөх гэх мэт шинжүүд илэрч байгаа.
Бусад эрхтний талаас гэвэл стресстэх, нойргүйдэх, юмыг амархан мартах шинж илэрч байна. Түүнчлэн ковид тусаад эдгэсэн ч гэсэн амархан ядарч сульдан, тэнхрэхгүй байгаа мэт мэдрэмж төрдөг гэдгийг хүмүүс хэлж байна.
Ковидын халдвар аваад эдгэрсэн хүмүүс өдөр тутамдаа юуг анхаарах вэ?
– Ковидын халдвар аваад эдгэрсэн хүмүүс өөрийнхөө биеийн байдлыг маш сайн анхаарна. Дээр дурдсан шинж тэмдэг хэр хүнд илэрч байна, энгийн амьдралдаа буцаад ороход юу саад болж байгааг анзаараарай.
Хэрэв дээр дурдсан шинжүүд илрээд, зовиур их байвал эмчид хандах шаардлагатай. Шинж тэмдэг хөнгөн илэрч, бага зэрэг хий ханиалгах, сэтгэл жаахан түгшиж байгаа бол өөртөө менежмент хийх хэрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл хөнгөн дасгал хийнэ. Хэт их ачаалалтай дасгал хийж болохгүй. Харин бага хурдаар гүйж, алхаж, иогийн дасгалыг хийж болно. Мөн тэжээллэг, витаминлаг хоол хүнс хэрэглэхийг зөвлөж байгаа.
Ковидын дараах шинж тэмдэг нь хэр хугацаанд үргэлжилж байна вэ?
– Ерөнхийдөө 1-3 сарын хугацаанд шинж тэмдгүүд илэрч байгаа. Зарим хүмүүсийнх нэг сар болоход илрэх шинж тэмдэг нь багасаж байна. Хэрэв танд дээрх шинжүүдээс удаан хугацаагаар илрээд байх юм бол нарийн мэргэжлийн эмчид үзүүлж, зөвлөгөө авах хэрэгтэй.
Хий ханиалгах, ханиалгахад хүндрэлтэй байх зэрэг шинжүүд ямар шалтгааны улмаас илрээд байна вэ?
– Ковид-19 халдварын бай нь уушги гэж үзэж байгаа. Уушги нь халдварын улмаас тодорхой хэмжээгээр гэмтэж, цочроод хий ханиалга үүсээд байна гэсэн үг.
Яг ийм шинж тэмдэг илэрч байгаа үед нь ямар арга хэмжээ авах вэ?
– Хэрэв ханиалгах шинж илэрч байгаа бол 3-4 удаа гүнзгий амьсгал аваад, 20-30 сек амьсгалаа түгжих гэх мэтээр менежмент хийж болно.
Харин өөрт нь маш их зовиуртай, цэртэй ханиалгаад, цээжээр өвдөөд, халуураад байгаа бол уушгины нарийн мэргэжлийн эмчид хандах ёстой. Мөн эдгээд гарсан хүмүүс маань гурван сарын дараа эмчид хандаж, хянуулах шаардлагатай гэж үзэж байгаа.
Эх сурвалж: УБ Сонгдо
