Бие махбодийн хамгийн чухал, нарийн бүтэцтэй эрхтэн болох тархины талаар эмч, судлаачдын нээж илрүүлээгүй нууцууд их. Гурван фунт жинтэй энэхүү эрхтэн нь бидний оюун ухаан, мэдрэхүй, биеийн хөдөлгөөн, зан авир зэргийг хянах маш чухал үйл ажиллагаануудыг хариуцдаг бөгөөд зогсоо зайгүй ажиллаж байдаг. Сүүлийн жилүүдэд хүн амын бөөгнөрөл, хотжилт, амьдралын хэв маягаас үүдэн хангалттай унтаж амрах, зөв хооллох, тогтмол дасгал хийх гэх мэт амьдралын наад захын хэрэгцээгээ хангах цаг зав тун хомс болсон. Гэхдээ тархиа амраах, дасгалжуулах, цэнэглэх нь бидний тархинд маш чухал нөлөөтэй. Хааяа хааяа уйтгарлаж гуниглах ч мөн адил чухал нөлөөтэй юм байна шүү.
Мэдрэл судлаачдын үзэж байгаагаар хааяа хааяа уйтгарлах нь үнэндээ бүтээлч байдал, ажлын бүтээмж, даалгавраа гүйцэтгэх чадамжийг нэмэгдүүлдэг байна.
Уйтгар гуниг гэдгийг тодорхойлох Анагаах ухаанаар хүлээн зөвшөөрөгдсөн тодорхойлолт байдаггүй ч уйтгарлах үед ямарваа нэгэн үйл ажиллагаа, зугаа цэнгэл, нөхцөл байдалд дургүй болох, ядарч сульдах, тайван бус байх мэдрэмж төрдөг гэдгийг бид бүгд мэднэ.
Ренсселер политехникийн хүрээлэнгийн мэдрэл судлаач Алисиа Уолф “хааяа хааяа уйтгарлах нь тархинд зайлшгүй бөгөөд чухал нөлөөтэй гэж үздэг” хэмээжээ. Мөн тэрбээр үе үе уйтгарлах нь урт хугацааны нийгмийн харилцаа холбоог сайжруулдаг гэж мэдэгдсэн байна.
Уйтгарлсан үед таны тархи “анхдагч” горимд ордог
Мэдрэл судлаачдын хийсэн туршилтаар тархин дахь “анхдагч” горимын сүлжээг (DMN) тогтоожээ, энэ нь уйтгарлах, хөнгөн гуниглах үед идэвхиждэг байна. Танин мэдэхүйн идэвхитэй бодлого, боловсруулалт шаардсан ажлуудыг гүйцэтгэх үед DMN-ийн үйл ажиллагаа мэдэгдэхүйц буурдаг.
2015 оны судалгаагаар хөнгөн гуниглах, уйтгарлах, DMN-ийн өндөр идэвхжилтэй үед бидний тархи нийгмийн харилцаанд бэлддэг гэсэн таамгийг гаргажээ.
UCLA-ийн сэтгэл судлалын тэнхимийн эрхлэгч, доктор Мэттью Либерман “Форбс” сэтгүүлд өгсөн ярилцлагадаа “Тархи биднийг нийгэмшүүлэхэд бэлэн байлгахад чиглэсэн томоохон системтэй. Тархины нийгмийн мөн чанар нь биологийн үндэс суурьтай байдаг” гэжээ.
Судалгааны үр дүнгээс харахад хөнгөн гуниглах, уйтгарлах нь (бидний өдрийн зүүд гэж нэрлэдэг) нь ирээдүйн нийгмийн нөлөөнд тархийг бэлтгэхэд тусалдаг байна.
Хааяа хааяа уйтгарлах нь ашиг тустай боловч DMN-ийн үйл ажиллагаа улам бүр идэвхижиж, байнга уйтгарласнаар сэтгэлийн түгшүүр, сэтгэлийн хямрал, сэтгэл гутралд өртөх эрсдэлтэй гэдгийг дурьдах нь зүйтэй болов уу. Бясалгал нь DMN-ийн үйл ажиллагааг бууруулж, бидний анхаарал төвлөрөл, санах ойг сайжруулахад хамгийн үр дүнтэй энгийн арга гэдгийг шинжлэх ухаанаар тогтоосон.
healthdigest
