Монголын бурхан шашинтны төв Гандантэгчэнлин хийдийн тэргүүн их хамба Д.Чойжамц лам “Үзэсгэлэн болгогч” хэмээн усан туулай жилийн өнгө, ноён нурууны талаар мэдээлэл өглөө.
Тэрбээр “Энэ жилийн хувьд “Үзэсгэлэн болгогч” хэмээх ёгт нэртэй. Жилийнхээ өнгөнөөс шалтгаалаад ёгт нэрийн утга өөр өөр байдаг. “Үзэсгэлэн болгогч” хэмээх нэрийн утгыг “Цагаан лянхуа” сударт тайлбарласнаар “Энэ жил төрсөн хүүхэд их үзэсгэлэнтэй, ухаан төгөлдөр, буян хийгээд сайн үйлсэд хичээгч нэгэн болно” гэж буусан.
Энэ жил дээдэст сайн, дунд хүмүүст дунд зэрэг, нялхаст жаахан халтай байна гэж зурагдсан. Онцлоход, залуу гэр бүлд төрөлт арвижихын шалтгаан байна гэжээ. Харин хавар хийгээд дөрвөн улирлын эхээр хур ус ихтэй хүйтэн болох учир хүйтэн талын өвчнөөс сэргийлэх хэрэгтэй.
Орон орны нар, сарны тусгал ялгаатай учраас цагаан сарууд нь өөр өдрүүдэд болдог. Монголчуудын хувьд нүүдэлчин ахуйтай учраас сарны явдлаар зурхайгаа хэмждэг. Битүүнд сар битүүрнэ, шинийн 1-н, 2-нд үзэгдэх төдий болоод 3-наас хавирган сар болж арвижсаар шинийн найманд тал дугуй болно. Тэр нь томорсоор шинийн 15-нд тэргэл сар болно. Харин шинийн 22-нд буцаж хомстоно.
Энэ сарын шинийн 27, 28-нд ирэх жилийнхээ ажил амьдралыг даатгаад ард түмнийхээ сайн сайхны төлөө “Арван хангал” гэх номыг тахидаг. Хуучин жилээ өнгөрөөгөөд шинэ жилд орж байгаагийн даатгал явагддаг тул эдгээр өдрийн хуралд сүсэгтэн олон морилон ирж, дараа жилээ даатгаж сүсэглэж болно.
Цагаан сар бол монголчуудын олон зууны турш тэмдэглэж ирсэн ёс заншил, бэлгэдлийн баяр. Мөн ахас ихсээ хүндэлж, үр хүүхдээ асардаг, найз нөхөдтэйгөө найрсдаг асрал, энэрэл хайрын баяр” гэлээ.
