Улсын нэгдүгээр төв эмнэлгийн мэдрэлийн эмнэл зүйн төвийн мэдрэлийн эмч, Анагаах ухааны магистр, Мэдрэлийн ахлах зэргийн эмч Б.Саруулцэцэг тархины судасны хатуурлын талаар дараах зөвлөгөө, мэдээллийг хүргэлээ.
-Тархины судасны хатуурал юунаас болж үүсдэг вэ?
-Судасны хатуурал нь ихэвчлэн том болон дунд артерийн судсанд илэрдэг. Судасны хатуурал, нарийсал нь идэр наснаас эхлээд урт хугацааны туршид аажмаар явагдах магадлалтай гэж үздэг. Судасны дотор хана гэмтэж, элэгдэх шалтгаан олон янз. Тухайлбал,
-Цусны даралт өндөр байх
-Холестролын түвшин өндөр байх
-Цусан дахь триглицеридийн хэмжээ их байх
-Тамхи татах, архи уух зэрэг хорт зуршлууд
-Таргалалт
-Чихрийн шижин
-Бусад өвчнөөс үүдэн үрэвссэн бол судасны дотор хана гэмтэх
-Артерийн судасны дотор хана гэмтэхэд цусны эсүүд болон бусад зүйлс гэмтсэн хэсэгт очиж наалдан судсыг нарийсгах
-Олон жилийн туршид тослогууд болон холестролын агууламжтай бусад бодисууд гэмтсэн хэсэгт бөөгнөрснөөр судас хатуурах
Судасны давхаргын дотор талд өөхөн хуримтлал үүсч, аажмаар томрон товруу болох, шохойжиж хатуурах, дээрээс нь цусны эсүүд ирж наалдсанаас болоод судас хатуурч, нарийсах, бөглөрөх эрсдэлтэй.
Мах, спиртийн төрлийн зүйлийн хэрэглээ өндөртэй байснаас үүдэлтэйгээр бодисын солилцоонд хямрал үүсэж, улмаар даралт ихсэх, яваандаа тархины судасны хартуурал, нарийсалд хүргэх эрсдэлтэй.
Давс, сахар, хоол амтлагчийн хэрэглээ их байх, тохиромжгүй цагт хооллох, үл зохицох хүнсийг хэрэглэх зэрэг нь судасны хатуурал үүсгэдэг.
Тархины судасны хатуурал нь цус харвалт, танин мэдэхүйн хүрээний эмгэгүүд, тэнэгрэл, зөнөгрөл, настай хүмүүст уналт, таталтын өөрчлөлтөд хүргэх аюултай. Харвалт нь цустай, цусгүй гэсэн үндсэн хоёр төрөл байх бөгөөд судасны хатуурал нь цусгүй хэлбэрийн харвалтад хүргэх эрсдэл 60 гаруй хувьтай байгаа нь мэдрэлийн эмч нарын хувьд тулгамдсан асуудал болоод байна.
Тиймээс тархины судасны хатуурлын оношилгоо маш чухал.
Хэрхэн урьдчилан сэргийлэх вэ?
Эрсдэлт хүчин зүйлсийг л анхаар. Архаг суурь өвчнөө эмчлэх хэрэгтэй. Даралт ихсэлттэй, чихрийн шижинтэй бол хяналт сайн байх нь чухал. Артерийн даралтыг хянахгүйн улмаас харвалт үүсэх эрсдэл өндөр. Гэтэл харвалт өгсөн хүнээс асуумж авахаар “сүүлийн 7 хоног, нэг сар даралтны эмээ уугаагүй” гэдэг. Эмээ уухгүй, даралтаа хянахгүй байна гэдэг нь дараа дараагийн хүндрэл гарах эрсдэл болж байна л гэсэн үг.
Дасгал хөдөлгөөн нь цусанд агуулагдах муу өөх тосны агууламжийг бууруулна гэсэн зөвлөмж байдаг.
Тархины судасны хатуурлын эсрэг үйлчилгээтэй гээд хүнсний нэмэлт бүтээгдэхүүнийг нэгэндээ дур мэдэн зөвлөх нь бий. Тийм зүйл ердөөсөө байж болохгүй.
Тархины судасны хатуурал, нарийсалд тэр бүр амархан өртөхгүй. Тэдэн хувийн нарийсалт, хатууралтай гээд ороод ирдэг. Гэтэл шинжилгээ хийгээд үзэхээр тухайн хүний судас эрүүл байх тохиолдол элбэг. 70 гарсан ч судас нь маш цэвэр, эрүүл байх нь бий. Тиймээс хэт их туйлширч болохгүй.
Жилдээ нэг удаа урьдчилан сэргийлэх үзлэгт хамрагдаж байхыг зөвлөж байна.
