“Ковид-19 болон сүрьеэгийн хавсарсан халдвар” сэдвээр ХӨСҮТ-ийн Эрчимт эмчилгээний тасгийн эмч Б.Болор-Эрдэнэ мэдээлэл өглөө.
Манай улс сүрьеэгийн тархалт өндөртэй орон. Сүрьеэ өвчин нь архаг явцтай, удаан хугацаанд эмчилгээ шаардлагатай байдаг. Мөн сүүлийн үед сүрьеэгийн халдвартай хүмүүс ковидын халдвараар хавсарч өвдөх тохиолдол нэмэгдэж байна.
Сүрьеэ, ковидын халдвар аль аль нь хүний амьсгалын замыг гэмтээж байна. Сүрьеэ агаар дуслын замаар халдварладаг. Тухайлбал ханиах, найтаах, дуулах, ярих үед бусдад дамждаг бөгөөд бактерийн халдвар юм. Харин коронавирус нь вирусийн шалтгаантай, агаар дуслын замаар дамжин халдварладаг.
Сүрьеэ болон ковид-19 халдварын шинж тэмдэг
Энэ хоёр өвчин ижил төстэй шинж тэмдгүүдтэй. Сүрьеэ нь архаг өвчин учраас удаан хугацаанд ханиах, цустай цэртэй ханиах, халуурах, цээжээр өвдөх, хүйт даах, чичрүүдэс хүрэх, шөнө хөлрөх, удаан хугацаагаар цэртэй болон цэргүй ханиалгах, хоолны дуршил буурах, ядарч сульдах, даамжраад ирвэл биеийн жингээ алдах зовиур илэрдэг.
Харин ковид-19-ийн халдвар хурц халдвар бөгөөд амьсгалын дээд замын үрэвслийн шинжээр эхэлдэг. Тухайлбал хоолой өвдөх, найтаах, хамар битүүрэх,халуурах, үе мөчөөр өвдөх, толгой өвдөх, цаашлаад амьсгалын доод замын шинж тэмдэг буюу ханиалгах, бие сульдах шинж тэмдэг илэрч байна. ХӨСҮТ-ийн хэмжээнд сүрьеэ болон ковидын халдвар хавсарсан өвчтөнүүдийг эмчлэх тусгай тасаг байгуулан ажиллаж байгаа. Уг тасагт өвчнийг оношилж, эмчилж, эмчилгээ үйлчилгээ явуулж байна. Сүрьеэ нь эмийн эмчилгээтэй өвчин бөгөөд хэд хэдэн өвөрмөц антибиотик хэрэглэдэг. Харин ковид-19-ийн халдварын эсрэг өвөрмөц эмчилгээ одоогоор гараагүй.
Сүрьеэ болон ковид-19 халдвараас хэрхэн урьдчилан сэргийлэх вэ?
Сүрьеэ
- Сүрьеэ өвчин нийгмийн өвчин бөгөөд тархалт ихтэй учир эрүүл хүмүүс дархлаагаа сайн байлгах нь хамгийн чухал. Тухайлбал, сайн унтаж амрах, уурлаж уцаарлахгүй, ядарч сульдахгүй байх, шим тэжээлтэй хоол хүнс хэрэглэх, ажил амралтаа зохицуулах, агаарт сайн гарах хийх хэрэгтэй. Нарны туяа бол сүрьеэгийн халдварын эсрэг хамгийн өвөрмөц байгалийн хамгаалалт.
- Хэрэв сүрьеэ өвчнөөр оношлогдсон бол аль болох хурдан хугацаанд эрт эмчилгээндээ орж, эмчилгээгээ таслахгүй хийлгэх нь маш чухал.
- Мөн энэ цаг үед ханиаж найтаахдаа ам хамраа дарах, гараа угаах, маск зүүх гэх мэт урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авах бөгөөд гэр бүлийн хүмүүсээ яаралтай оношилгоо шинжилгээнд хамруулах шаардлагатай.
Ковид-19
- Олон хүн цугларсан газраар явахгүй байх
- Хүн хоорондын зай барих
- Маск тогтмол зүүх
- Эрүүл ахуйн дэглэм сайн баримтлах
- Мөн вакциндаа хамрагдаж урьдчилан сэргийлэх хэрэгтэй. Вакцин нь өвдөхөөс биш юм аа гэхэд хүндрэлээс сэргийлнэ гэж үзэж байгаа.
Ямар хүмүүс хүндэрч байна вэ?
Архаг суурь өвчтэй, сүрьеэгийн үлдэц ихтэй, тархмал гэмтэлтэй, өндөр настай хүмүүс амьсгалын дутагдалд орох эрсдэл үүсч байгаа.
Мөн уушгины архаг өөрчлөлтийн сууринд үүсч байгаа ковидын халдвараар өвдсөн хүмүүст бүтцийн хүнд өөрчлөлтүүд илэрч, амьсгалын дутагдалд орж, хүндрэх нь элбэг байна.
2020 оны 09 дүгээр сарын нэгнээс 2021 оны 09 сарын 30 хооронд сүрьеэгийн халдвартай коронавирусээр өвчилсөн хүмүүст судалгаа хийсэн. Уг судалгаагаар, сүрьеэгийн эмийн эмчилгээний явцад халдвар авсан 208 өвчтөн байсан. Нийт хавсарсан халдвар авсан 502 өвтөн байсан. Үүнээс олон эмний дасалтай сүрьеэ өвчтэй 32, идэвхтэй сүрьеэ өвчтэй 470 хүн байсан. Нийт 46.4 хувь нь сүрьеэгийн эмчилгээний явцад халдвар авсан бөгөөд 2 хүн нас баржээ. Судалгааны дүгнэлтээс харахад ерөнхий ковидын халдвартай хүмүүстэй харьцуулахад хавсарсан халдвартай хүмүүсийн хувь ялгаагүй боловч нас баралтын хувиар ковидын нас баралт өндөр байгаа юм.
