Зарим хоол хүнс болон эрдэс бодисын дутагдалд орвол бамбай булчирхайд таагүй нөлөө үзүүлнэ. Жишээ нь иод, селен зэрэг бодис хүний биед дутагдвал сөрөг үр дагаврууд гарч болзошгүй гэж үздэг.
Дархлалын системийн суурь өвчин нь бамбай булчирхайн өвчинд гол түлхэц болдог байна. Хэдийгээр бид нэгэнт өвчилсөн бамбай булчирхайг хоол ундаараа анагааж чадахгүй ч эрүүл байгаа бамбай булчирхайгаа өвчлүүлэхгүй байж, эмчилгээний үр дүнг нэмэгдүүлхийн тулд дараах зүйлсийг анхаарах хэрэгтэй. Бамбай булчирхайн өвчтэй хүнд ямар хоол хүнс хэрэгтэй болон хэрэггүйг энд өгүүлье.
Боловсруулсан, даршилж нөөшилсөн хоол хүнс
Боловсруулсан хоол хүнс нь бамбай булчирхайн үйл ажиллагаанд шууд нөлөөлдөггүй. Гэсэн хэдий ч хөлдөөсөн пицца, бэлэн хоолнууд, нөөшилсөн бүтээгдэхүүнүүд нь хорт хавдар үүсгэдэг бодис агуулсан байх нь бий. Дээрээс нь эдгээр хоол хүнс хүний биед ашиггүй илчлэг, өөх тос агуулдаг. Хэрэв та боломжтой бол шинэхэн жимс, ногоо, үр тариа, ядаж л хагас боловсруулсан хоолыг сонгох нь зүйтэй.
Хоолонд давс нэмж идэхээ болих
Орчин үеийн хүмүүсийн давсны хэрэглээ нэмэгдэж байгаа нь элдэв боловсруулж нөөшилсөн, натри ихээр агуулсан бэлэн, түргэн хоолны хэрэглээ ихэссэнтэй шууд холбоотой. ДЭМБ-аас гаргасан зөвлөмжид заасан насанд хүрсэн хүний өдөрт хэрэглэх давсны хэмжээг аль болох мөрдлөг болгохыг хичээгээрэй.
Сайн чанарын өөх тос хэрэглэх
Цэвэр чидун жимсний тос, авокадо, самар зэрэг сайн чанарын өөх тосыг хоол хүнсэндээ хэрэглээрэй. Эдгээр нь үрэвслийн эсрэг үйлчилгээтэй тул таны дархлааг дэмжихэд тусалдаг. Түүнчлэн фермийн үхэр, малын махнаас илүү бэлчээрийн малын мах сонгох нь эрүүл байдаг аж.
Амттаныг хязгаарлаарай
Сахар их хэрэглэх нь үрэвслийг ихэсгэж, бамбай булчирхайн өвчин тусах, улмаар чихрийн шижингийн 2-р хэлбэр тусах эрсдлийг нэмэгдүүлдэг. Энэхүү эрсдэлийг бууруулахын тулд элсэн чихрийг багасгах хэрэгтэй.
Кофейны хэрэглээг багасгах
Кофеин бол хүчтэй сэргээш юм. Өдөр бүр кофе, цай эсвэл кофейн агуулсан ундаа ихээр уух нь бөөрний дээд булчирхайг цочроож, кортизолын түвшинг нэмэгдүүлж, цусан дахь сахарын тэнцвэргүй байдлыг бий болгодог байна.
Согтууруулах ундааг тохируулан хэрэглэ
Согтууруулах ундаа нь нүүрс ус, элсэн чихэр ихээр агуулдаг. Хааяа уух нь буруу биш ч архийг хэтрүүлэн хэрэглэх нь элэгэнд муугаар нөлөөлж, дархлааг бууруулж, цусан дахь сахарыг нэмэгдүүлдэг ажээ.
Нэг удаад ихээр идэхээс зайлсхий
Хэт их идэх нь цусан дахь сахарын хэмжээг нэмэгдүүлэх гол шалтгаан болдог. Хоолны дэглэмээ эрүүлжүүлж илчлэгийг нь анхаарч, хооллох тоог багасгаснаар хэт их идэхээс зайлсхийж чадна.
Шөнөдөө ходоод гэдсээ амраа
Оройн 8 цагаас хойш аль болох идэхгүйг хичээх хэрэгтэй. Оройны хоолноос хойш өглөөний цай уутал дунд нь 1Е-12 цагийн завсарлага авч байх нь таны эрүүл мэндэд маш их ач холбогдолтой. Унтаж амарч байх үед таны бие бамбай булчирхай, бөөрний дээд булчирхай, өсөлтийн дааврыг үйлдвэрлэж байдаг.
Энэ хугацаанд хүний би хуримтлагдсан өөх тосноос энэ үйлдвэрлэлийн гол эрч хүчийг авдаг бөгөөд унтаж байхад тань илчлэгийг шатаадаг. Хэрэв оройн хоол өглөөний цайны хоорондох зай хэтэрхий богино байвал өөх шатаах горимд шилжих цаг болсон гэсэн мессеж таны биед хэзээ ч ирдэггүй.
Хорт бодис хэрэглэхгүй байх
Гормон, антибиотик ба пестицид нь хорт бодис бөгөөд тэдгээр нь аутоиммун ба үрэвслийн хариу урвалыг өдөөж чаддаг. Эдгээр хорт бодисыг хэрэглэхгүй байх тусам таны бие эдгээр өвчнүүдэд өртөхгүй байх боломж нэмэгдэж байдаг. Боломжтой бол органик, гормонгүй, антибиотикгүй, пестицидгүй байгалийн эрүүл жимс, хүнсний ногоо, хүнсний бүтээгдэхүүн худалдаж аваарай.
Бамбай булчирхай нь таны идэж буй зүйлд мэдрэмтгий байдаг. Хоолоор дамжин орж ирж буй муу нөлөөтэй хоол хүнсний зүйлсүүд аутоиммун урвалыг улам дордуулж, бамбай булчирхайн үйл ажиллагаанд саад учруулж, үрэвсэл үүсгэдэг.
Бамбай булчирхайд ээлтэй, үрэвслийг бууруулдаг аргуудыг дурдвал:
Цавуулаггүй хоолны дэглэм
Цавуулаг ихтэй цагаан будаа, цагаан гурил нь таны хоол боловсруулах замыг гэмтээн гэдэсний гүрвэлзэх хөдөлгөөнийг үгүй хийж биед хэрэгтэй бодисуудыг ходоод гэдэсний ханаар биед шимэгдэхэд нь саад болдог бөгөөд Целиакийн өвчин хэмээх аутоиммун эмгэгийг үүсгэдэг.
Целиакийн өвчтэй хүмүүсийн хувьд цавуулаггүй хоолны дэглэм барих нь үрэвслийг бууруулж, жингээ хасахад тусална. Хэрэв танд целиакийн өвчин оношлогдоогүй байгаа ч гэсэн өвчний шинж тэмдэг ажиглагдсан эсвэл гэр бүлийнхнээс чинь ийм өвчнөөр өвчилсөн хүмүүс байгаа бол эмчид заавал очиж үзээрэй.
Гликемик багатай хоолны дэглэм
Гликемик багатай хоолны дэглэм гэдэг нь элсэн чихэр багатай, хурдан шингэдэг эрүүл нүүрс устай зүйлс хэрэглэ гэсэн үг. Тухайлбал талх, будаа, гоймон, үр тариа, төмс, эрдэнэ шиш. Энэхүү хоолны дэглэмийн давуу тал нь хоол тэжээлээс үүдэлтэй цусан дахь сахарын огцом өсөлтийг тэнцвэржүүлэхэд тусалдагт оршино. Цусан дахь сахарын хэмжээ тогтмол нэмэгдэх нь үрэвсэл үүсгэдэг тул цусан дахь сахарын хэмжээг бууруулж, тэнцвэржүүлэх нь таны даавар, түүний дотор бамбай булчирхайн дааврын стрессийг бууруулдаг.
Нүүрс ус багатай хоолны дэглэм
Гликемик багатай хоолны дэглэмтэй адил нүүрс ус багатай хоол хүнс нь цусан дахь сахарын хэмжээг тэнцвэртэй байлгахад тусалдаг боловч гликемик багатай хоолны дэглэмийн адил чанараас илүүтэй нүүрсустөрөгчийн тоонд анхаарлаа төвлөрүүлдэг. Жишээ нь Аткины хоолны дэглэм ба кетогенийн хоолны дэглэм орно.
Аутоиммун протоколын хоолны дэглэм
Аутоиммун протоколын хоолны дэглэм нь үрэвслийг бууруулж, дархлаагаа сайжруулахад чиглэгддэг. Энэ нь ямар ч төрлийн аутоиммун өвчний хувьд тохиромжтой бөгөөд зургаагаас найман долоо хоногийн турш тодорхой хоол хүнсийг хасч, дараа нь аажмаар буцаан хэрэглэхийг хэлнэ.
Хоолны дэглэмээ сайжруулах
Жишээлбэл, сүүн бүтээгдэхүүн, шар буурцаг, самар гэх мэт хүнс нь хоорондоо үл нийцэж, харшил үүсгэгч нь үрэвслийг өдөөж, жингээ хасахад хэцүү болгодог. Ямар бүтээгдэхүүнээс харшилтайгаа мэдэхийн тулд шинжилгээнд хамрагдаарай.
Гойтроген ба хоолны дэглэм
Гитроген агуулсан хоол хүнс нь бамбай булчирхайн үйл ажиллагааг удаашруулж, түүний томролыг өдөөдөг.
Хэдийгээр та эдгээр хоол хүнснээс бүрэн татгалзах шаардлагагүй боловч их хэмжээгээр түүхий хэлбэрээр тогтмол идэхээс зайлсхийх хэрэгтэй, ялангуяа гипотиреодизмтай бол .
Хамгийн их goitrogen-тэй хоол хүнсний зарим жишээ нь брокколи, Брюссель, цэцэгт байцаа, байцаа, гүзээлзгэнэ, тоор, самар зэрэг юм.
Эслэг их хэмжээгээр хэрэглэ
Бамбай булчирхайн өвчтэй олон хүмүүс өтгөн хаталт илүүдэл жинтэйгээ тэмцдэг. Үүнээс ангижрахыг хүсвэл эслэгийн хэрэглээг нэмэгдүүлэх хэрэгтэй. Эслэг нь зүрх, хоол боловсруулах эрхтэн, гэдэсний гүрвэлзэх хөдөлгөөнийг хэвийн болгох, цатгалан мэдрэмжийг нэмэгдүүлэх чухал үүрэгтэй.
Насанд хүрэгчид таны нас, хүйсээс хамааран өдөрт 22-33 грамм эслэг хэрэглэхийг зөвлөдөг.
Эслэг ихтэй хүнсний бүтээгдэхүүн нь шош, бүхэл үр тариа, алим зэрэг юм. Гэхдээ хүсвэл эмчийн заавраар нэмэлт хэрэглэж болно.
Хангалттай шингэн уух
Хүний биед хамгийн хэрэгтэй зүйл бол ус юм. Хангалттай хэмжээний шингэн ууснаар өтгөн хаталт, гэдэс дүүрэх, ядарч сульдах гээд олон таагүй зүйлийг мартаж чадна. Хэрэв та жингээ хасмаар байгаа бол хоол идэхээсээ өмнө ус уу. Энэ нь таны хоолны дуршлыг бууруулж, бага идэж, жингээ хасахад тань тусална.
Таны өдөр тутмын шингэний хэрэглээний ихэнх хэсэг нь ус байх ёстой. Таны өдөрт уух усны хэмжээ нас хүйс, биеийн байдлаас хамаарч 2л-3.8л хэлбэлздэг бөгөөд хамгийн багадаа 1.8л байх хэрэгтэй.
Витамин, эрдэс бодисын түвшинг хангалттай хэмжээнд байлгах
Хоол тэжээлийн дутагдал нь бамбай булчирхайн өвчинд нэрмээс болдог. Хэдийгээр энэ нь аутоиммун бамбай булчирхайн өвчин үүсэх шалтгаан биш боловч Грэйвзийн өвчин, Хашимотогийн бамбай булчирхайн өвчнөөр өвчилсөн хүмүүст түгээмэл тохиолддог. Хоол унднаасаа хангалттай шим тэжээл авах нь чухал.
Д аминдэм
Д аминдэм нь дархлааны системд маш чухал үүрэгтэй. Үүнийг нарны туяа, хоол хүнэсээр дамжуулан авч болно.
Д аминдэмийн ашиг тус:
- Ясыг эрүүл байлгахын тулд таны биед кальцийг шингээхэд тусалдаг
- Дархлааг зохицуулдаг
- Цусны даралтыг бууруулна
- Зүрхний өвчин, чихрийн шижин өвчний эрсдэлийг бууруулдаг
Д аминдэм ихтэй хоол хүнс:
- Туна загасны мах, хулд загас зэрэг тослог загас
- Үр тариа
- Бяслаг
- Өндөгний шар
- Жүржийн шүүс
Насанд хүрэгчид өдөрт 15мкг Д аминдэмийг ө авах ёстой. 70-аас дээш насанд хүрэгчид өдөрт 20 мкг авах ёстой.
Витамин В12
Витамин В12-ийн дутагдал нь аутоиммун бамбай булчирхайн өвчтэй хүмүүс, өндөр настнууд болон веган хоолны дэглэм баримталдаг хүмүүст илүү түгээмэл тохиолддог. В12 витамин нь цусны улаан эс үүсэх, мэдрэлийн үйл ажиллагаанд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг тул дутагдвал ядрах, эрч хүчээ алдах, цус багадалтаас болж амьсгал давчдах (цусны улаан эсийн тоо бага), мэдрэлийн эмгэгийн улмаас цочрол үүсгэх нь бий. 14-өөс дээш насныхан өдөрт 2.4 мкг витамин В12 хэрэглэх ёстой байдаг.
Витамин В12-ийн ашиг тус:
- Таны биед ДНХ хийхэд тусалдаг
- Цусны улаан эсийг эрүүл байлгадаг
- Цус багадалтаас сэргийлдэг
- В12 өндөр агууламжтай хоол хүнс:
- Мах
- Тахиа
- Загас
- Сүүн бүтээгдэхүүн
- Өндөг
Селен
Селен нь бамбай булчирхайд хамгийн их шаардагддаг бодис юм. Селений түвшин багассанаар гипотиреоз, Хашимотогийн бамбай булчирхайн үрэвсэл, Грэйвсийн өвчин нэмэгдэх эрсдэлтэй байдаг. Гэхдээ хэт их селен удаан хугацаагаар хэрэглэх нь хортой нөлөө үзүүлдэг. Насанд хүрэгчид өдөрт 55 мкг, хоол хүнс, витамин, нэмэлт тэжээл зэрэг бүх эх үүсвэрээс селенийг 400 мкг-аас ихгүй хэмжээгээр хэрэглэхийг зөвлөж байна.
Селений ашиг тус:
- Бамбай булчирхайн даавар үйлдвэрлэхэд зайлшгүй шаардлагатай
- Эсийн эвдрэлээс урьдчилан сэргийлэхэд тусалдаг
- Дархлааг сайжруулна
- Зүрхний өвчин тусах магадлалыг бууруулна
- Хорт хавдрын эрсдэлийг бууруулна
Селений агууламж өндөртэй хоол хүнс:
- Бразил самар
- Сам хорхой, туна загас, галибут, хясаа зэрэг далайн хоол
- Наран цэцгийн үр
- Тахиа
- Өндөг
- Үхрийн мах, үхрийн махан стейк
Ферритин / Төмөр
Ферритин бол таны биед агуулагдах төмрийг хадгалдаг бөгөөд шаардлагатай үед ялгаруулдаг уураг юм. Биеийн эсүүд бамбай булчирхайн даавар, төмрийг зохих ёсоор шингээж, боловсруулахын тулд таны ферритины хэмжээ хангалттай байх ёстой. Хэрэв тэдгээр нь хангалтгүй байвал таны төмрийн хэмжээ буурч, улмаар ядаргаа, цус багадалт үүсэх магадлалтай. Мөн цус багадалтгүй төмрийн дутагдалтай болох боломжтой.
Төмрийн дутагдал нь гипотиреодизм үүсэхэд нөлөөлдөг байна. Төмрийн дутагдлын олон шинж тэмдгүүд нь гипотиреозын үед илэрдэг шинж тэмдгүүдтэй ижил төстэй мөн ижил хугацаанд тохиолддог тул та асуудалтай байгаагаа өөрөө ч анзаарахгүй байж болох юм. Хэрэв Synthroid (левотироксин) ууж байгаа ч бие тань сайнгүй байгаа бол төмрийн түвшингээ шалгуулаарай.
Насанд хүрэгчид өдөрт 8 мг (эрэгтэй) -18 мг төмөр хэрэглэх ёстой. Ахмад насны эмэгтэйчүүдэд төмрийн хэрэгцээ бага, жирэмсэн болон хөхүүл эхчүүдэд илүү их хэрэгтэй байдаг.
Төмрийн ашиг тус:
- Бүх биед хүчилтөрөгч дамжуулдаг гемоглобиныг үйлдвэрлэхэд нэн чухал
- Булчин руу хүчилтөрөгч дамжуулдаг миоглобин үйлдвэрлэхэд зайлшгүй шаардлагатай
- Бамбай булчирхайг өдөөх даавар (TSH) үйлдвэрлэхэд зайлшгүй шаардлагатай
Төмрийн агууламж өндөртэй хоол хүнс:
- Мах
- Элэг
- Баяжуулсан үр тариа
- Өндөг
- Хясаа, хулд, туна загас гэх мэт далайн хоол
- Хатаасан шош
- Хатаасан жимс
- Бүхэл үр
Цайр
Цайр нь бамбай булчирхайн дааврыг үйлдвэрлэх, боловсруулахад шаардлагатай эрдэс бодисын нэг мөнөөс гадна хүний биед олон үүрэг гүйцэтгэдэг. Хүний бие цайрыг хадгалах ямар ч боломжгүй тул өдөр бүр хэрэглэх нь чухал юм. Насанд хүрэгчид өдөрт 8мг (эмэгтэй) -11мг (эрэгтэй) хэрэглэх ёстой.
Цайрын ашиг тус:
- Бамбай булчирхайн дааврын солилцоонд тусалдаг
- Таны дархлааг сайжруулж, ханиад, халдварын эсрэг тэмцэхэд тусалдаг
- Шархыг эдгээхэд тусалдаг
Цайраар баялаг хоол хүнс:
- Хясаа, хавч, хавч зэрэг далайн хоол
- Мах
- Өндөг
- Бүхэл үр
- Буурцаг, самар
- Сүүн бүтээгдэхүүн
- Баяжуулсан үр тариа
Иодын зохистой хэрэглээ
Иод нь бамбай булчирхайн даавар болох трийодтиронин (T3) ба тироксин (T4) -ийг үйлдвэрлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Иодын дутагдал нь бамбай булчирхайн үйл ажиллагааг алдагдуулахад хүргэдэг. Гэхдээ хэт их иод уух нь бамбай булчирхайг томруулж, аутоиммун бамбай булчирхайн өвчнийг хурцдуулахад нөлөөлдөг.
Шинжилгээ хийлгэж эмчийн зөвлөгөөгөөр иодын бэлдмэл түр хугацаанд ууж, түвшинг нь сэргээх боломжтой ч дур мэдэн иод хэрэглэх нь маш муу нөлөөтэйг санаарай. Бамбай булчирхайн дааврыг орлуулах эм хэрэглэснээс хойш дор хаяж нэг цагийн дараа кофе ууж болох хэдий ч кофе нь таны эмийн шингээлтэд нөлөөлж, үр дүн багатай болгодог гэдгийг мэдэж байх хэрэгтэй.
Эх сурвалж: verywellhealth
