Тойм
20-30 насныханд хөхний хорт хавдар ховор тохиолддог бөгөөд нийт тохиолдлын 5 хувиас бага хувийг эзэлдэг байна.
Хөхний хорт хавдартай залуу эмэгтэйчүүд өвөрмөц бэрхшээлтэй тулгардаг. 40-өөс доош насны эмэгтэйчүүдийн хувьд хөхний хорт хавдар нь илүү хүнд үе шатандаа оношлогддог. Энэ нь амьд үлдэх хувь бага, дахилт өндөр байна гэсэн үг юм.
Хөхний хорт хавдрын эрсдэлт хүчин зүйл, эрт үеийн шинж тэмдгийг мэдэх нь эмчилгээг эрт эхлэхэд тусална.
Энэ нь хэр нийтлэг тохиолддог вэ?
40-өөс доош насны эмэгтэйчүүдэд хөхний хорт хавдар түгээмэл байдаггүй.
Эмэгтэй хүн 30 насандаа хөхний хорт хавдраар өвчлөх магадлал нь маш бага гэж үздэг. 40-50 насанд эрсдэл ойролцоогоор 68 хүн тутмын нэг нь буюу 1.5 хувьтай тэнцдэг. 60-70 наснаас эхлэн магадлал 28-д 1 болж, 3.6 хувь болж өсдөг. Эмэгтэй хүний амьдралын туршид хөхний хорт хавдар тусах эрсдэл 12 орчим хувьтай байдаг ажээ.
Эрсдэлийн хүчин зүйлд юу багтдаг вэ?
Зарим эмэгтэйчүүдэд 20-30 насанд нь хөхний хорт хавдраар оношлогдох эрсдэл нэмэгддэг. Энэ нь дараах эрсдэлт хүчин зүйлээс хамаарна.
- 50 нас хүрэхээсээ өмнө хөхний хорт хавдартай гэж оношлогдсон гэр бүлийн ойр дотны гишүүнтэй байх (ээж, эгч)
- хөхний хорт хавдартай гэж оношлогдож байсан эрэгтэй хүнтэй цусан төрөл байх
- BRCA1 эсвэл BRCA2 генийн мутацитай байх
- 30 нас хүрэхээсээ өмнө цээж, хөхний туяа эмчилгээ хийлгэсэн
Бүх насны эмэгтэйчүүдэд хамаарах бусад эрсдэлт хүчин зүйлд дараах зүйлс орно.
- хөхний эдийн өндөр хувь нь маммограмм дээр нягт харагддаг
- урьд нь хэвийн бус хөхний биопси хийлгэсэн
- 12 нас хүрэхээсээ өмнө анхны сарын тэмдэг ирсэн
- 30 наснаас хойш анхлан жирэмсэн болох
- Жирэмсэн байхдаа дутуу гарч байсан, зулбасан
- бие махбодь идэвхгүй эсвэл илүүдэл жинтэй байх
- хэт их архи уух
20-30 насанд хөхний хорт хавдар үүсэхэд юу нөлөөлдөг вэ?
Хөхний хорт хавдар нь хөхний эсүүд хэвийн бус үржиж эхлэхэд тохиолддог. ДНХ-ийн өөрчлөлт нь хөхний хэвийн эсийг хэвийн бус болгоход хүргэдэг.
Ердийн эсүүд яагаад хорт хавдар болж хувирдаг нь яг тодорхойгүй байгаа ч гормон, хүрээлэн буй орчны хүчин зүйл, генетик нь үүнд нөлөөлдөг болохыг судлаачид тэмдэглэсэн байна.
Хөхний хорт хавдрын, ойролцоогоор 5-10 хувь нь удамшлын генийн мутацитай холбоотой байдаг. Хэрэв танай гэр бүлийн түүхэнд хөхний болон өндгөвчний хорт хавдартай хүн байсан бол эмч нар цусны шинжилгээ өгөхийг зөвлөж байна.
20-30 насанд тохиолддог хөхний хорт хавдар нь зарим тохиолдолд өндөр настай эмэгтэйчүүдэд тохиолддог хорт хавдраас биологийн хувьд ялгаатай болох нь тогтоогджээ. Жишээлбэл, залуу эмэгтэйчүүд ахимаг насны эмэгтэйчүүдийг бодвол гурав дахин сөрөг ба HER2 эерэг хөхний хорт хавдраар оношлогддог байна.
Статистик: 40 хүртэлх насанд тохиолдох хөхний хорт хавдар
40-өөс доош насны эмэгтэйчүүдийн хөхний хорт хавдрын талаарх зарим статистик мэдээллийг энд оруулав.
- Жилд 40-өөс доош насны 12000 орчим эмэгтэй хөхний хорт хавдраар оношлогдох төлөвтэй байдаг.
- Жилд 40-өөс доош насны 800 орчим эмэгтэй хөхний үсэрхийлсэн хорт хавдартай гэж оношлогддог.
- Хөхний хорт хавдрын оношлогооны 30 ба түүнээс дээш хувь нь эмэгтэй хүн хүүхэд төрүүлснээс хойш хэдэн жилийн дараа оношлогдсон байна.
- 50-аас доош насны эмэгтэйчүүдэд хөхний гурав дахин сөрөг хавдар (TNBC) оношлогдох нь элбэг байдаг. TNBC нь прогестерон, эстрогений рецептортод сөрөг нөлөөтэй, хэт их HER2 уураг агуулдаг хорт хавдар юм. TNBC нь амьд үлдэх түвшин бага байдаг.
- 25-39 насны эмэгтэйчүүдэд оношлогдсон хөхний хорт хавдрын тохиолдол 1976-2009 онуудад жилд 2.1 хувиар өссөн байна.
- 40-өөс доош насны эмэгтэйчүүдийн хувьд амьд үлдэх түвшин доогуур байна. Нэг судалгаагаар 40 ба түүнээс доош насны эмэгтэйчүүд 51-60 насны хооронд оношлогдсон эмэгтэйчүүдтэй харьцуулахад хөхний хорт хавдраар нас барах магадлал 30 хувиар их байжээ.
Хөхний хавдрын метастатик
40-өөс доош насны эмэгтэйчүүдийн хөхний үсэрхийлсэн хавдар оношлогдох нь нэмэгдэж байна.
Хөхний метастазын хорт хавдар нь хорт хавдар 4-р шатанд шилжиж, хөхний эд эсээс гадна биеийн бусад хэсэгт, тухайлбал яс, тархи руу шилжсэн гэсэн үг юм. Биеийн бусад хэсгүүдэд үсэрхийлсэн хорт хавдрын үед амьд үлдэх хувь бага байдаг.
Шинж тэмдэг
Залуу эмэгтэйчүүд илүү нягт хөхтэй байдаг тул эмч нар 40-өөс доош насны эмэгтэйчүүдэд хөхний хорт хавдрыг оношлох нь хэцүү байдаг гэж үздэг. Залуу эмэгтэйчүүдийн хавдар маммограмм дээр харагдахгүй байх талтай.
Тиймээс хөхний хорт хавдрын нэг чухал шинж тэмдэг бол хөхний хэсгийн өөрчлөлт буюу “бөөн” юм. Хөхний хорт хавдартай гэж оношлогдсон залуу эмэгтэйчүүдийн дийлэнх нь гажиг илрүүлдэг.
Хөхний аливаа өөрчлөлт, түүний дотор арьсны өөрчлөлт, хөхний толгой өөрчлөгдөх, өвдөх, эмзэглэх, хөхний болон суганы бүсэд үүссэн бөөн юмуу массыг ажиглаж, эмчид мэдэгдээрэй.
Эх сурвалж: healthline
